Synagoga Beit Rachel (inaczej Nowa Synagoga, inaczej Synagoga Rosyjska) znajduje się w Starym Tbilisi, niedaleko Wielkiej Synagogi Tbiliskiej. Współrzędne: 41.692703, 44.806291.
Synagoga znajduje się przy Kozhevenny Lane 13 (na niektórych mapach – Kozhevenny Dead End lub Tkavi 1 Dead End). Znalezienie jej jest trudne. Pas znajduje się półkolem za ulicą Kote Abkhazi. Dlatego musisz iść wzdłuż Kote Abkhazi pod numer 28, a takich numerów jest aż trzy. Przed lewym znajduje się łuk z hebrajskim napisem prowadzącym do zaułka Kożany. Musisz do niego wejść, a synagoga będzie po lewej stronie.
Żydzi aszkenazyjscy zaczęli osiedlać się w Tyflisie po aneksji wschodniej Gruzji przez Imperium Rosyjskie w 1801 roku. Większość z nich stanowili szewcy, fryzjerzy i rzemieślnicy.
Dokładna data powstania budowli nie jest znana. Uważa się, że został zbudowany na początku XX wieku.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Gruzji w lutym 1921 r. rząd bolszewicki zaprzestał wszelkiej działalności syjonistycznej, nałożył ograniczenia gospodarcze i ogólnie dyskryminował społeczność żydowską. Wszystkie synagogi w mieście były zamknięte. Rozpoczął się masowy exodus Żydów do Izraela. Budynek synagogi był w tych latach bardzo zniszczony.
Sytuacja Żydów w Gruzji uległa radykalnej poprawie po zakończeniu okupacji sowieckiej, kiedy to po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 r. Gruzja ogłosiła niepodległość.
Odbudową i remontem synagogi zajął się Euroazjatycki Kongres Żydów.
W trakcie remontu konieczne było wzmocnienie i przebudowa ścian, fundamentów, dachu, zmiana konstrukcji drewnianych. Stało się możliwe dobudowanie niższej auli i budynek stał się dwukondygnacyjny.
W dolnej sali znajduje się starożytny aron ha-kodesz, który ma prawie 150 lat. Po obu stronach aron ha-kodesz znajdują się piękne wazony, w których umieszcza się rośliny w święto Szawuot, aby udekorować synagogę.
Dobudowano budynki gospodarcze i zbudowano mykwę męską – pomieszczenie, w którym dokonuje się rytualnych ablucji (mykwa żeńska znajduje się w Wielkiej Synagodze Tbiliskiej).
W synagodze znajduje się kolel – placówka oświatowa dla żonatych mężczyzn.
Osobne wejście przewidziano dla kobiet, przez które parafianie wchodzą na specjalny drewniany balkon, który wznosi się cztery metry nad główną salą.
Duże wrażenie robią wnętrza i wystrój synagogi, kolorowe witraże o tematyce żydowskiej w oknach oraz okładziny ścienne. Co roku na dziedzińcu ustawiana jest kuczka, przystrojona owocami, z których słynie ziemia Izraela.
Obecnie synagoga to dwupiętrowy dom w kształcie trapezu. Wysokość wynosi około dziewięciu i pół metra, grubość ścian jest imponująca, w niektórych miejscach dochodzi do jednego metra. Budynek zorientowany jest na południe, w kierunku Jerozolimy.
Odnowiona świątynia została otwarta 15 września 2009 roku. Do budynku wniesiono święte zwoje Tory, które mają wartość historyczną i architektoniczną.
Nowa synagoga nosi imię matki Aleksandra Maszkiewicza, przewodniczącego wspomnianego kongresu, który hojnie wsparł odrodzenie życia duchowego społeczności żydowskiej w Gruzji. Oprócz niego było wielu innych – zarówno w Gruzji, jak i za granicą. Na ścianach synagogi uwieczniono nazwiska osób, które udzieliły najbardziej znaczącej pomocy.
Codziennie w synagodze zbiera się minjan – na Szacharit o 8:00, a na Mincha i Arvit – w zależności od pory zachodu słońca. W synagodze jest siddur z transliteracją w języku rosyjskim. Aron Ha-Kodesz zawiera 2 aszkenazyjskie i 7 sefardyjskich zwojów Tory.
W Szabat Divrey Tora mówi się po gruzińsku i rosyjsku. Kidusz odbywa się w wąskim gronie, głównie dla Żydów, którzy mieszkają daleko od synagogi i wynajmują na szabat pokoje hotelowe w pobliżu synagogi. W okolicy jest wiele hoteli na każdy gust i każdą kieszeń. W samej synagodze nie ma pokoi gościnnych.
Niedaleko synagogi Beit Rachel, w budynku starej synagogi z kopułą, znajduje się Muzeum Historii Żydów w Gruzji.
Notatki o Gruzji
Spojrzenie na życie w Gruzji oczami obcokrajowców
Notatki o Gruzji
Spojrzenie na życie w Gruzji oczami obcokrajowców