დავით ბააზოვის სახელობის ქართველ ებრაელთა ისტორიისა და ეთნოგრაფიის მუზეუმი მდებარეობს თბილისში, ანტონ კათალიკოსის ქუჩაზე, 3, წყნარი ფერადი ქუჩების სიღრმეში, უძველეს შენობებს შორის, რომლებიც თავადაც შეიძლება მუზეუმებად იქცეს.
მუზეუმი დაარსდა 1932 წლის 30 ნოემბერს, მაგრამ თავიდან სხვა შენობაში მდებარეობდა, რომელიც ასევე მოქმედ სინაგოგას წარმოადგენდა. ახლა მასში განთავსებულია თეატრი.
1940 წელს მუზეუმი გადავიდა გუმბათოვან სინაგოგაში, რომელსაც ასე ეწოდა, რადგან სტრუქტურის სახურავზე სფერული გუმბათია.
სინაგოგის შენობა აშენდა XIX საუკუნის ბოლოს რუსული არმიის ებრაელი ჯარისკაცებისთვის, ამიტომ მას ასევე ეწოდა ჯარისკაცების სინაგოგა. 1920 წელს საბჭოთა ხელისუფლების დადგენილებით შეწყვიტა ფუნქციონირება.
1951 წელს, ანტისემიტიზმის ფონზე, მუზეუმი დაიხურა, ათასობით ექსპონატი დაურიგდა სხვადასხვა მუზეუმს და მიტოვებული შენობა თანდათან დაინგრა.
1992 წლის 30 ნოემბერს საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით მუზეუმს რესტავრაცია ჩაუტარდა და ცნობილი რაბინისა და საზოგადო მოღვაწის დავით ბააზოვის სახელი მიენიჭა.
2014 წლის ბოლოს შენობის რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა, შემორჩენილი ექსპონატები დააბრუნეს და მუზეუმი საზეიმოდ გაიხსნა ქართულ-ებრაული მეგობრობის 2600 წლისთავთან დაკავშირებით – საუკუნეების განმავლობაში ებრაული დიასპორები საქართველოში ანტისემიტიზმის გარეშე ცხოვრობდნენ. რომელსაც ებრაელები შეხვდნენ ცენტრალურ და აღმოსავლეთ ევროპაში, იმპერიულ რუსეთსა და საბჭოთა კავშირში.
მუზეუმის ექსპონატები საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში ეთნოგრაფიული ექსპედიციების წყალობით შეგროვდა. აქ წარმოდგენილია დოკუმენტები, ძველი ფოტოები, რიტუალური ნივთები, ძველი ხელნაწერები, მხატვრული ექსპოზიციები, ვიდეო არქივები, სულიერი და მატერიალური კულტურის ძეგლები, მე-19 საუკუნის ებრაელი პატარძლების კოსტიუმები. განსაკუთრებით გამოირჩევა ქალაქ მცხეთაში აღმოჩენილი უძველესი ფირფიტა არამეულ ენაზე წარწერით.
მუზეუმის სახურავზე შემორჩენილია ექვსქიმიანი ვარსკვლავი.
დავით ბააზოვი, რომლის სახელს ატარებს მუზეუმი, დაიბადა 1883 წელს ადგილობრივი თორის ბრძენის ოჯახში. ახალგაზრდობიდანვე მონაწილეობდა სიონისტურ მოძრაობაში, ცნობილი იყო როგორც რეფორმატორი, რომელიც ქალებს სინაგოგაში ლოცვის მსახურების დასწრების საშუალებას აძლევდა.
1917 წელს მან პირდაპირ მიმართა თურქეთის სულთნის მენტორს, ხალიდ ბაშეს და ამით თავიდან აიცილა პოგრომები, ასევე გადაარჩინა 35 ებრაელი ოჯახი დეპორტაციისგან.
1938 წელს შვილ ხაიმთან და საქართველოს სხვა ებრაელ ლიდერებთან ერთად NKVD-მ დააპატიმრა. მას სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს, რაც 5 წლით კრასნოიარსკის მხარეში გადასახლებით შეცვალეს. 1945 წელს გადასახლებიდან წასვლის შემდეგ მეუღლესთან ერთად საქართველოში დაბრუნდა. სიცოცხლის ბოლომდე აგრძელებდა აქტიურ სოციალურ საქმიანობას. გარდაიცვალა თბილისში 1947 წლის 17 ოქტომბერს. მის სახელს ატარებს ქუჩა იერუსალიმში და საქართველოში ქალაქ ონში.
მუზეუმის ყველა ექსპონატი განთავსებულია ერთ ოთახში. წმინდა ობიექტებს შორის ყოფნისას, გარკვეული პერიოდის შემდეგ თქვენ იმ ადგილის სულით ხართ გამსჭვალული, სადაც ათასობით ადამიანი მრავალი წლის განმავლობაში ლოცულობდა. და თქვენ გრძნობთ, რომ უმოქმედო სინაგოგამაც შეინარჩუნა თავისი სული და მიზანი.
გახსნის საათები: 11:00-დან 17:00 საათამდე, შაბათის გარდა.
ბილეთის ფასი: 5 ლარი. სტუდენტები დოკუმენტის წარდგენისას – 1 ლარი.
შესასვლელში შეგიძლიათ შეიძინოთ წიგნები საქართველოს ებრაელების ისტორიაზე.
კოორდინატები: 41.691892, 44.804414
