Թբիլիսիի հրեական համայնքի գլխավոր սինագոգը Մեծ սինագոգն է կամ Սեֆարդական սինագոգը կամ Ախալցխայի հրեաների սինագոգը, որտեղից են նրա հիմնադիրները։
Թբիլիսիի Մեծ սինագոգը գտնվում է Կ. Աբխազի փողոցում (Կոտե Աֆհազի) 45-47 (GPS 41.689957, 44.807308), Երուսաղեմի հրապարակի մոտ։
1903 թվականին Թիֆլիսի հրեաները դիմեցին ցարին՝ աղոթատուն կառուցելու թույլտվության համար։ Ստացվել է թույլտվություն և շինարարությունն իրականացվել է 1904-1913 թվականներին ամբողջությամբ վրացի հրեաների հաշվին։
Սինագոգը կառուցված է վրացական ավանդական կարմիր աղյուսից, ուստի այն հեշտությամբ տեսանելի է փողոցից։
Շենքն ուղղված է դեպի Երուսաղեմ երկայնական առանցքով՝ մուտքից՝ արոն հա-կոդեշի ուղղությամբ (Տորայի մատյանների հատուկ շտեմարան, որը խորհրդանշական փոխարինում է Ուխտի տապանակին):
Շենքի չափերն են՝ 24,5 մ (երկարությունը) 15 մ (լայնությունը), 14 մ (բարձրությունը)։ Ճարտարապետը նրան տվել է մավրական-էկլեկտիկ ձև՝ թաղածածկ առաստաղով։ Գլխավոր ճակատը զարդարված է Դավթի մեծ աստղով։
Սինագոգի մուտքի մոտ տեղադրված է ոճավորված Հանուկայի լամպ։ Բակում տեղադրված է տախտակ, որտեղ պատկերված են տարբեր ժամանակների հայտնի ռաբբիների լուսանկարները ողջ Վրաստանից:
Ժողովարանում կա կանացի միքվե՝ սենյակ, որտեղ ծիսական ողողումներ են կատարվում։
Մուտքի աջ կողմում գտնվում է «Դավիթ» կոշեր ռեստորանը։
Բազմագույն կատուները հաճախ դարպասի մոտով գնում են բակ:
Նրանց կերակրելը հաճույք է նորմալ զբոսաշրջիկի համար։
Սինագոգի մուտքը բավականին ազատ է։ Եթե դուռը կողպված է, պահակը պատրաստակամորեն կբացի այն, որպեսզի հնարավորություն տա ներսից զննել սինագոգը և լուսանկարել։
Վրացի հրեաները ամենահին սփյուռքներից են։ Ըստ պատմիչների՝ հրեաներն այստեղ հայտնվել են մ.թ.ա 6-րդ դարում։ 586 թվականին բաբելոնացիների կողմից Սողոմոնի տաճարի կործանումից հետո։
Երկրորդ կարծիքն այն է, որ հրեա ժողովուրդը Մցխեթայում հիմնել է առաջին գաղութը։ Հնագիտական պեղումների ժամանակ այնտեղ հայտնաբերվել են որմնանկարներով հուշարձաններ, որոնք արված են արամերենով՝ եբրայերեն քառակուսի գրությամբ։
2500 տարվա ընթացքում վրացի հրեաների պատմությունը նշանավորվել է հակասեմիտիզմի գրեթե իսպառ բացակայությամբ: Վրաստանում հալածանքներ ու ջարդեր չեն եղել, վրացիներն ու հրեաները գոյակցել են խաղաղ և փոխշահավետ։
Բայց 1921 թվականի փետրվարին Կարմիր բանակը ներխուժեց Վրաստան՝ առաջացնելով հրեաների զանգվածային արտահոսք տարածաշրջանից։ Բոլշևիկյան կառավարությունը դադարեցրեց բոլոր սիոնիստական գործունեությունը, տնտեսական սահմանափակումներ մտցրեց և ընդհանրապես խտրականություն դրսևորեց հրեական համայնքի նկատմամբ: Արդյունքում շատ հրեական ձեռնարկություններ սնանկացան։
1930-ականներին սովետները ճնշեցին սիոնիստական կազմակերպությունները՝ ձերբակալելով կամ սպանելով բազմաթիվ անդամների՝ միաժամանակ կտրականապես դեմ լինելով հրեական արտագաղթին:
Վրաստանում պահպանված միակ հրեական հաստատությունը Պատմա-ազգագրական թանգարանն էր, սակայն այն նույնպես փակվեց, իսկ նրա տնօրենը ձերբակալվեց 1948 թվականին։
Վրաստանում հրեական համայնքի դիրքերը կտրուկ բարելավվել են խորհրդային օկուպացիայի ավարտի պատճառով։ 1991 թվականին ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Վրաստանը հռչակեց իր անկախությունը։ 1994 թվականին հրեական կրոնական, մշակութային և պատմական հուշարձանների պաշտպանության մասին հրամանագիր է ընդունվել։
2014 թվականին լայնորեն նշվեց վրաց-հրեական բարեկամության 26-ամյակը։ Այս օրվա դրությամբ Վրաստանի հրեաների պատմության թանգարանը վերականգնվել է: Այն գտնվում է Գմբեթի սինագոգի նախկին շենքում, Թբիլիսիի Մեծ սինագոգից ոչ հեռու, Անտոնի Կատոլիկոսի և Վախթանգ Բերիձեի փողոցների խաչմերուկում։
