ბაღუმი მხოლოდ ზღვა და მთები არ არის, ის სულის ნადიმიცაა. გასტრონომიული ექსკურსიები თვალს გაგიხელთ აჭარული სამზარეულოს სამყაროში: ყველის ხაჭაპურიდან დაწყებული მჟავე ღვინით დამთავრებული. გსურთ განიცადოთ საქართველო? ინსპირაციისთვის იხილეთ ექსკურსიები აჭარიდან. მე გეტყვით, თუ როგორ დაიწყოთ კულინარიული მოგზაურობა აჭარაში.
რატომ არის გასტრონომია ბაღში?
ქართული სამზარეულო უბრალოდ საჭმელზე მეტია. ეს არის სადღეგრძელოები, სიმღერები და ისტორიები, რომლებიც ხალხს სუფრის გარშემო აერთიანებს. ბაღუმში შეგიძლიათ არა მხოლოდ ჭამა; შეგიძლიათ გაეცნოთ კულტურას მასტერკლასების, დეგუსტაციებისა და ნადიმების საშუალებით. წარმოიდგინეთ ხინკალის ამზადება, შაშლიკის არომატის შესუნთქვა და „გაუმარჯოს“ წარმოთქმის სწავლა! ეს არის მოგზაურობა, სადაც ყველა გემო საქართველოს ისტორიას მოგვითხრობს.
ძველი ქალაქი: მასტერკლასები და ბაზრები
დაიწყეთ ძველ ქალაქში გასეირნებით, სადაც სამზარეულო ცოცხლდება. გოგებაშვილის ქუჩაზე დამალული რესტორნები გთავაზობენ აჭარული ხაჭაპურის მასტერკლასებს – ცნობილ „ნავს“, რომელიც ყველით და კვერცხით არის სავსე. თქვენ მოზელთ ცომს, დაუმატებთ სულუგუნის ყველს, გამოაცხობთ საკუთარ კერძს და შემდეგ მიირთმევთ მას ლიმონათის ჭიქასთან ერთად. ეს გაკვეთილები არა მხოლოდ საკვებს ეხება, არამედ რიტუალს, სადაც შეფ-მზარეულები ოჯახურ რეცეპტებს უზიარებენ ერთმანეთს. „ჩემს მეგობარ ანიას ჯერ კიდევ ახსოვს, როგორ აქებდნენ სუფრასთან ყველა მის ხაჭაპურს“.
ახლომდებარე ჭავჭავაძის ბაზარი ხალხმრავლობითაა სავსე. აქ შეგიძლიათ დააგემოვნოთ ახალი სულუგუნის ყველი, თხილის ჩურჩხელა და ხელნაკეთი აჯიკა. გამყიდველები სიამოვნებით გაგიმასპინძლდებიან და გიამბობენ, თუ როგორ მზადდება ყველი სოფლებში. ბაზარში გასეირნება ტური კი არა, თავგადასავალია, სადაც თითოეული დახლი ახალ ისტორიას ყვება. აიღეთ კალათა და შეიძინეთ სუვენირები: ტყემალი, თხილი ან თაფლის ქილა.
ქედა: ღვინო და მთები
თუ ქალაქიდან დასვენებას ეძებთ, გაემართეთ ქედაში, ბაღანიდან 45 კმ-ში. ამ მთიან სოფელში ჩხავერი მზადდება, რბილი გემოს ღვინო, რომელსაც პოეტებიც კი აფასებენ. შეგიძლიათ ეწვიოთ ღვინის ქარხნებს, სადაც მეპატრონეები აჩვენებენ, თუ როგორ წურავენ ყურძენს და ინახავენ ღვინოს ქვევრში – თიხის დოქებში. აქ ღვინის დეგუსტაცია მხოლოდ ჭიქა არ არის; ეს არის ნადიმი ლობიოთი, შაშლიკით და სადღეგრძელოთი. ადგილობრივები თვლიან, რომ ქედაში ღვინო სულს კურნავს და რამდენიმე სადღეგრძელოს შემდეგ თქვენც დამეთანხმებით.
ქედასკენ მიმავალი გზა თავისთავად შთამაგონებელია: მთები, მდინარეები და ვენახები ქმნის საფოსტო ბარათის იდეალურ პეიზაჟებს. გაჩერდით მდინარე აჭარისწყალთან ფოტოს გადასაღებად ან მთის ჰაერით ჩასასვენად. ეს არის ადგილი, სადაც დიდხანს გატარება მოგინდებათ.
გზისპირა კაფეები: გასინჯეთ გზატკეცილზე
დაგეგმილი მარშრუტის გარეშეც კი, ბაღში გასტრონომია აუცილებლად გიპოვით. მახუნცეთის ან შეკვეთილისკენ მიმავალ გზაზე შეხვდებით კაფეებს, სადაც ცხელ მჭადს (სიმინდის პური) და ისპანახის ფხალს მიირთმევენ. გაჩერდით ერთ-ერთ მათგანში იმერული ყველის ან ჩახოხბილის – ქათმის ხორცის – გასინჯვისთვის. ეს ადგილები ქართული სულის გულია, სადაც შეფ-მზარეულები ოჯახის წევრებივით გექცევიან. *ჩემმა მეგობარმა იგორმა გზისპირა კაფეში სადილის შემდეგ თქვა: „საბოლოოდ მივხვდი, რა არის სუფრა!“*
ეს კაფეები ხშირად ვაზის ნერგებით არის მორთული და შეიძლება სუფრის გარშემო სადღეგრძელოები ან სიმღერები მოისმინოთ. თუ გაგიმართლათ, მეპატრონე გეტყვით, როგორ ამზადებდა მისი ბებია ლობიოს ან რამდენიმე ქართულ სიტყვას გასწავლით.
როგორ დავგეგმოთ კულინარიული მოგზაურობა?
აჭარის დასათვალიერებლად, დილიდან დაიწყეთ – ბაზრები და კაფეები მაშინ ყველაზე ხალხმრავალია. კომფორტული ტანსაცმელი და ფეხსაცმელი დაგეხმარებათ ქუჩებში გასეირნებაში ან მთაში მანქანით გასვლაში. თან იქონიეთ ღვინის ბოთლი – შეგიძლიათ შეიძინოთ ხელნაკეთი ღვინო ქედაში ან ბაზარში. თუ გსურთ მასტერკლასი, იკითხეთ ძველი ქალაქის რესტორნებში ან ადგილობრივ მოსახლეობას შორის – ისინი შეძლებენ გირჩიონ ადგილები, სადაც შეგიძლიათ საჭმლის მომზადება ისწავლოთ.
ნუ შეგეშინდებათ ახალი კერძების მოსინჯვის: ქართული სამზარეულო უხვია და პორციებიც დიდი. ბავშვებისთვის სცადეთ ტკბილეული, როგორიცაა ჩურჩხელა, ხოლო თქვენთვის – ცხარე სოუსები. და რაც მთავარია, მოემზადეთ სადღეგრძელოებისთვის – საქართველოში ეს არის ხელოვნება, რომელიც აერთიანებს.
რატომ არის ეს თქვენი მოგზაურობა?
გასტრონომიული გასეირნება მხოლოდ საკვებს არ ეხება, ისინი აჭარის შეყვარებას ეხება. ყველა გემოვნება – ხაჭაპური, ღვინო თუ ლობიო – აჭარის ისტორიაა, სულით მოთხრობილი. ეს თქვენი შანსია არა მხოლოდ მიირთვათ, არამედ განიცადოთ საქართველო.
აღმოაჩინეთ აჭარის გემო
მზად ხართ კულინარიული თავგადასავლებისთვის? ეწვიეთ batumileife.com/category/ekskursii-iz-batumi/-ს იდეებისთვის და დაიწყეთ თქვენი მოგზაურობა. რომელი აჭარული კერძის გასინჯვა გსურთ პირველ რიგში? გაგვიზიარეთ კომენტარებში!